فهرست بها و تعریف اولیه

فهرست بها طبق بخشنامه ای که از طرف سازمان برنامه و بودجه و بصورت سالانه به دستگاه های اجرایی، مهندسان مشاور و پیمانکاران ابلاغ می شود، پایه و اساس محاسبات و بهای تمام شده تمامی عملیات عمرانی شامل رشته های مختلفی از جمله ابنیه، تاسیسات مکانیکی، تاسیسات برقی، راه و راه آهن، سد سازی، راهداری و …را تعیین می کند.

به زبان ساده هیچ پیمانکاری حق ندارد خارج از مبالغ اعلامی در فهرست بها اقدام به قیمت گذاری عملیات عمرانی انجام شده توسط خود کند و از آن طرف هم هیچ کارفرمایی حق ندارد خارج از مبالغ اعلامی در فهرست بها اقدام به طرح و قیمت گذاری پروژه و در ادامه هم تسویه حساب با پیمانکار کند.

فهرست بها پایه و اساس حسابداری پیمانکاری است و عموما بر اساس تورم سالانه و با توجه به قیمت های 3 ماهه پایانی سال، هر ساله قیمت گذاری مجدد می شود که این قیمت گذاری باید مبنای محاسبات مالی در تمامی  پروژه های پیمانکاری باشد.

فصل بندی عملیات

با توجه به تعداد بسیار زیاد عملیات در رشته های مختلف عمرانی، عموما ابتدا به فصل بندی عملیات پرداخته و در ادامه به معرفی هر عملیات و بهای آن در جدول فهرست بها می پردازیم.

به عنوان مثال و در جدول فهرست بها رشته ابنیه فصل بندی ها بصورت 

فصل اول:عملیات تخریب و برچیدن

فصل دوم:عملیات خاکی با دست و….. می باشد.

پس از فصل بندی عملیات به معرفی و قیمت گذاری هر یک از عملیات در جداول فهرست بها می پردازیم.

در تدوین جدول فهرست بها به ازای هر ردیف از عملیات جزئیاتی مانند شماره عملیات، شرح، واحد، بهای واحد(ریال)، مقدار و بهای کل در نظر گرفته شده است.

این امر باعث ایجاد نظم  و همینطور سادگی در دسترسی به اطلاعات فهرست بها می شود.

صورت وضعیت

فهرست بها رکن اصلی صورت وضعیت می باشد.

ما در صورت وضعیت مشخص می کنیم که چه عملیاتی را برای پروژه انجام داده ایم و طبق بهایی که در دفترچه فهرست بها برای هر عملیات اعلام شده است میزان ریالی آن عملیات و در انتها میزان ریالی صورت وضعیت را نیز مشخص می کنیم.

البته ناگفته نماند که برای رسیدن به بهای عملیات،  ضرایب فهرست بها هم نقش دارند که در این مقاله قرار نیست به آنها بپردازیم.

صورت وضعیت ها انواع مختلفی دارند از صورت وضعیت های غیرقطعی تا قطعی و نهایی و ….

مبنای قیمت گذاری

همانطور که در ابتدای مقاله گفتیم سازمان برنامه و بودجه کشور هر ساله اقدام به تهیه و صدور جداول فهرست بها می کند.

حال مهمترین نکته این است که این قیمت گذاری برای عملیات بر چه اساسی است.

به طور کلی تمامی عملیات عمرانی از 3 قسمت تشکیل می شوند.

دستمزد کارگران

در نظر داشته باشید که عموما در تمامی عملیات به نیروی انسانی نیاز است که این نیروی انسانی در سال های مختلف و بر اساس تورم سالانه دستمزد متفاوتی دارد.

هزینه ماشین آلات و حمل و نقل

در عملیاتی که از ماشین آلات استفاده می شود و یا اینکه برای سایر امور پروژه مانند خرید مصالح و مواد اولیه و یا ایاب و ذهاب نیرو نیازی به خودرو باشد طبیعتا در سال های مختلف و با تغییر قیمت سوخت هزینه مربوطه نیز تغییر می کند.

نرخ مصالح

نرخ مصالح رابطه کاملا مستقیم با نرخ تورم دارد.

عموما و بر اساس نرخ هر یک از این موارد در 3 ماهه پایانی هر سال نرخ عملیات سال آینده در فهرست بها مشخص می شود.

فهرست بها و حسابداری پیمانکاری 

تا اینجا با فهرست بها و مولفه های اولیه آن آشنا شدیم حال به نقش فهرست بها در حسابداری پروژه های پیمانکاری می پردازیم.

فهرست بها پایه و اساس حسابداری پیمانکاری است.به زبان ساده برای دستیابی به بهای تمام شده پروژه ها و دریافتی از کارفرمایان باید صورت وضعیت ها را بر اساس فهرست بها تنظیم کنیم.

هیچ صورت وضعیتی بدون در نظر گرفتن مبالغ مربوط به فهرست بها مورد تایید قرار نمی گیرد.

جهت سهولت در کار و پیشبرد فرآیند حسابداری پروژه ها، در ابتدای سال مالی به تعریف فهرست بها می پردازیم.

عموما حسابداران و کارفرمایان بسیاری نسبت به قیمت های تعیین شده در فهرست بها  اعتراض دارند اما این نکته را باید در نظر داشت که تعیین قیمت در فهرست بها با بررسی های بسیاری صورت می گیرد و این عدد بی شک نزدیکترین عدد به نرخ تورم می باشد. 

ضرایب

در نظر داشته باشید که فهرست بها خود به تنهایی بهای عملیات را در پروژه نشان نمی دهد بلکه عموما تاثیر ضرایب فهرست بها قیمت تمام شده را نشان می دهد.

فهرست بها در ابنیه سافت

نرم افزار حسابداری ابنیه سافت با رویکردی کاملا تخصصی در زمینه حسابداری پیمانکاری تمامی امور حسابداری مربوط به پروژه های پیمانکاری را از صفر تا صد پوشش داده است.

در نرم افزار حسابداری ابنیه سافت این امکان برای کاربر فراهم شده است تا فهرست بها را در ابتدا تعریف و در ادامه از آن استفاده نماید.