پروژه و چگونگی زمانبندی آن
زمانبندی پروژه و پایبندی به آن بسیار حائز اهمیت است. پروژه ها و به ویژه پروژه های پیمانکاری و ساختمانی باید دارای جدول زمانبندی باشند تا مسیر روند و تکمیل پروژه را بتوانیم در هر زمان بررسی کنیم. قبل از تهیه و طراحی جدول زمانبندی برای پروژه های پیمانکاری و ساختمانی باید اطلاعاتی از هزینه ها و منابع مورد نیاز در اختیار داشته باشیم تا بتوانیم تصمیمات صحیح تری را اتخاذ کنیم.
زمانبندی پروژه و اطلاعات مورد نیاز برای تهیه آن
زمانبندی پروژه ها به ویژه پروژه های پیمانکاری و ساختمانی از جزئیات بسیاری برخوردار است، به همین دلیل قبل از تهیه آن باید به اطلاعات زیر دسترسی داشته باشیم:
- هزینه کلی تقریبی
- هزینه های مربوط به نیروی انسانی ماهر و نیمه ماهر و عادی
- هزینه مستقیم نیروی انسانی پروژه
- منبع و مرجع طراحی های پروژه
- تعداد و انواع اقلام تجهیزات
- محل ساخت
- شرایط محل ساخت
- محل تامین نیروی انسانی
- و…
عدم اطلاع از اطلاعات فوق، طراحی و پیاده سازی جدول زمانبندی پروژه را به صورت ناصحیح پیش خواهد برد.
زمانبندی پروژه و اطلاعات اولیه
عوامل اصلی در جدول زمانبندی پروژه های پیمانکاری و ساختمانی شامل : تدارکات، ترتیب فعالیت ها و مهندسی است.
مرحله اول این است که برای هر کدام از اقلام سه‌گانه فوق، جدول زمانبندی جداگانه تهیه شد.
در ادامه به روال کاری هر کدام از این سه آیتم پرداخته ایم:
۱- تدارکات:
- برگ درخواست ها
- ارزیابی پیشنهادها
- سفارش خرید
- بازرسی
- تحویل به کارگاه
- و…
۲- ترتیب فعالیتها:
- انجام امور و فعالیتها به نوبت و طبق نظم
- امکانات فوری و اضطراری جهت تامین مواد و مصالح
- دریافت کالا و مواد (از جمله : مواد ساختمانی، تجهیزات، خط لوله و انتقال ، ابزار دقیق و …)
- و…
۳- مهندسی :
- طراحی روال های کاری
- مهندسی کلیه امور
- طراحی نیازمندیها و نقشه ها
- تعیین مشخصات جغرافیایی و مکانی
- و…
عموما زمانبندی پروژه ها به ویژه پروژه های پیمانکاری و ساختمانی از سه عامل فوق شروع و آغاز می گردد که معمولا با تدارکات شروع و با مهندسی پایان می یابد.
در ادامه به تشریح هر کدام از سه مرحله فوق می پردازیم.
تدارکات در زمانبندی پروژه
عموما تدارکات در تمامی پروژه ها با سفارشات کالا و مصالح شروع و با دریافت آن خاتمه می یابد. زمان بندی تدارکات به طور عمده توسط عوامل و منابع خارج از شرکت تحت تاثیر قرار می گیرند.
اولین کار در زمانبندی تدارکات تهیه جدول گردش تدارکاتی است. این جدول فهرستی است از کلیه فعالیتها از تهیه فرم سفارش تا انجام خرید و دریافت نقشه ها و …
در ستون سمت راست، فعالیتهای اصلی تنظیم می گردد و در ستون های بعدی زمان های لازم به صورت روزانه ذکر می شود.
ترتیب فعالیتها در زمانبندی پروژه
برای روال ترتیب فعالیتها در جدول زمانبندی پروژه های پیمانکاری و ساختمانی، می بایست مراحل به ترتیب زیر اجرا شوند.
قبل از شروع ساخت پروژه، نقشه ها و مصالح بایستی در کارگاه مستقر و آماده باشند. پس از آن، ترتیب فعالیتها بر اساس مراحل پیش بینی شده و بر اساس طبیعت پروژه آغاز می گردد.
به عنوان مثال در یک پروژه می توان مراحل زیر را متصور شد:
- فونداسیون (پایه ریزی)
- نصب و تجهیزات بخش های فولادی
- خطوط لوله
- تجهیزات الکتریکی و ابزار دقیق
- آغاز ساخت بر اساس ترتیب
- پایان کار با عایق کاری و رنگ آمیزی
ترتیب اجرای مراحل ساخت از منطق خود تبعیت می کند و بایستی دقیقا رعایت شود به این دلیل که در کارگاه ها فرصت کمی برای انعطاف پذیری و تغییر وجود دارد.
مهندسی در زمانبندی پروژه ها
معمولا زمان بندی مهندسی که مشکل ترین قسمت زمانبندی پروژه است در مرحله پایانی صورت می گیرد.
از جمله مهمترین اقدامات در روال کار مهندسی در زمانبندی پروژه ها می توان به مراحل زیر اشاره کرد:
- نقشه های تولید سازه ها و مهندسی ساختمان
- تایید نقشه های دریافتی
- برنامه های مربوط به کارگاه
- مطالعات مربوط به چیدمان کارگاه
- طراحی روال های کاری
- نقشه های امور کاری
- شرایط جغرافیایی و فیزیکی
- فرم های اطلاعات
- سیستم های مربوط به محیط زیست و …
- و…
جمع بندی
مرحله پایانی در زمانبندی پروژه ها به ویژه پروژه های پیمانکاری و ساختمانی، همانا تلفیق سه مرحله زمانبندی شده مهندسی ، تدارکات و ترتیب فعالیت هاست.
برای این کار ممکن است اختلالاتی در بین زمانها بوجود آید که با مدیریت این اختلالها می توان به نتایج بسیار خوبی در زمان بندی پروژه ها برسیم.
