مقدمه
تهاتر در ساختمان سازی یکی از مفاهیمی است که عموما بین سازنده و سایر عوامل اجرایی پروژه از جمله پیمانکاران، تامین کنندگان مصالح و …. صورت می گیرد. تهاتر را می توان یکی از مفاهیمی دانست که در حوزه مالی و اقتصادی کشور از گذشته های بسیار دور تا کنون کاربرد گسترده ای داشته است.
سازنده برای جبران بخشی از بدهی های خود به عوامل پروژه، قسمتی از واحدهای ساخته‌شده را به آنها واگذار می کند که به این اتفاق در پروژه های ساختمانی تهاتر گفته‌می شود.
در این مقاله، به بررسی تهاتر در ساختمان‌سازی، کاربردها، مزایا، چالش‌ها و نحوه مدیریت آن خواهیم پرداخت.
تعریف تهاتر
تهاتر به معنای مبادله دو یا چند مورد (کالا، خدمات یا بدهی‌ها) با یکدیگر است که در آن، تعهدات متقابل به جای پرداخت نقدی انجام می‌شود. این مفهوم در حسابداری به‌عنوان فرآیندی تعریف می‌شود که طی آن بدهی‌ها و مطالبات میان دو طرف به‌طور مستقیم تهاتر شده و تعادل برقرار می‌گردد.
در ساختمان سازی نیز تعریف به همین صورت است، به این ترتیب که سازنده سعی می کند با قسمتی از ساختمان ساخته‌شده به جای پول نقد بخشی از بدهی های خود را جبران نماید.
مزایای تهاتر در ساختمان سازی
تهاتر در ساختمان سازی به دلیل ویژگی‌های خاص خود، مزایای متعددی در صنعت ساختمان‌سازی به همراه دارد که در ادامه به برخی از مهمترین آنها می پردازیم.
۱. کاهش نیاز به نقدینگی
تهاتر در ساختمان سازی امکان انجام معاملات را بدون نیاز به پرداخت نقدی فراهم می‌کند. این موضوع به‌ویژه در شرایطی که جریان نقدی محدود است، بسیار مفید است. شما در نظر داشته باشید که یک سازنده اگر برای هر یک از پرداخت های خود از جمله پرداخت به پیمانکار و تامین کننده مصالح و کارگر و … نیازی به نقدینگی نداشته‌باشد و بتواند با تهاتر قسمتی از ساختمان ساخته شده به پرداخت بدهی خود برسد عملا فرآیند ساخت بسیار روان تر طی خواهد‌شد.
۲. کاهش هزینه‌های مالی
با استفاده از تهاتر در ساختمان سازی، می‌توان هزینه‌های مرتبط با نقل و انتقال وجه یا اخذ وام را کاهش داد که این امور بی شک روند ادمه پروژه را بسیار آسانتر خواهد کرد.
۳. سرعت بخشیدن به پروژه‌ها با تهاتر در ساختمان سازی
تهاتر به دلیل حذف فرآیندهای پیچیده مالی و بانکی، می‌تواند به تسریع انجام پروژه‌های ساختمانی کمک کند. شما در نظر بگیرید در جریان یک پروژه ساختمانی نیازی به پرداخت چک و صورت حساب و … نباشد و با اعمال تهاتر کلیه بدهی ها تسویه شود.
۴. افزایش انعطاف‌پذیری در مدیریت منابع
با تهاتر، پیمانکاران و کارفرمایان می‌توانند به جای محدود شدن به منابع نقدی، از منابع غیرنقدی خود برای پیشبرد پروژه استفاده کنند.
چالش ها و معایب تهاتر در ساختمان سازی
با وجود مزایای متعدد، تهاتر نیز می‌تواند چالش‌هایی به همراه داشته‌باشد که باید به‌درستی مدیریت شوند و در غیراینصورت برای هر دو طرف تهاتر مشکلاتی به وجود خواهد آمد.
۱. مشکلات قانونی و حقوقی
در مواردی که قراردادهای تهاتری به‌صورت دقیق و قانونی تنظیم نشوند، ممکن است اختلافات حقوقی به وجود آید. به همین دلیل طرفین تهاتر باید از ابتدا کلیه موارد حقوقی را رعایت تا در ادامه دچار چالش نشوند.
۲. ارزش گذاری دقیق
یکی از چالش‌های اصلی تهاتر، ارزش‌گذاری دقیق کالا یا خدمات است. اگر ارزش موارد مبادله‌شده به درستی تعیین نشود، ممکن است یکی از طرفین متضرر شود. در بسیاری از اوقات پیش می آید که طرفین تهاتر اقدام به اعلام قیمت ها بیشتر از حالت نقدی کنند. به زبان ساده اینکه خدمات دهنده با خود به این جمع بندی می رسد که با توجه به اینکه خدمات و یا محصولش به صورت نقدی پرداخت نشده‌است. لذا می تواند قیمت را بالاتر در نظر بگیرد، از آن طرف هم سازنده با خود به این جمع بندی می رسد که چون واحدش به صورت نقدی تسویه نشده لذا می تواند قیمت اعلام شده را بالاتر بگوید.
این دو مود سبب می شوند که در بسیاری از زمان ها تهاتر دچار چالش های خاص خود باشد.
۳. ریسک کیفیت
در معاملات تهاتری، تضمین کیفیت کالا یا خدمات ارائه‌شده دشوارتر از معاملات نقدی است. یکی از مواردی که در این حالت باید طرفین تهاتر در نظر داشته باشند این است که به هیچ عنوان کیفیت خدمات و محصول ارتباطی به تهاتر و یا پرداخت نقدی ندارد.
تهاتر در نرم افزار حسابداری ساختمان سازی ابنیه سافت
استفاده از نرم‌افزارهای حسابداری پیشرفته می‌تواند مدیریت تهاتر را ساده‌تر و کارآمدتر کند:
ویژگی‌های ضروری نرم افزار حسابداری برای مدیریت تهاتر
- قابلیت ثبت و مدیریت معاملات تهاتری.
- ارائه گزارش‌های مالی شفاف و دقیق.
- امکان ارزش‌گذاری دقیق کالا و خدمات.
- ایجاد قراردادهای تهاتری به‌صورت الکترونیکی.
در نرم افزار حسابداری ساختمان سازی ابنیه سافت تهاتر به ساده روش ممکن ثبت می شود و به هیچ عنوان سازنده چالشی برای انجام فرآیند تهاتر ندارد.
در نرم افزار حسابداری ساخت و ساز ابنیه سافت در ابتدا و در قسمت صورت هزینه، هزینه ای که قرار است با تهاتر پرداخت شود انتخاب و در قمت بعدی تامین کننده آن هزینه (کالا و خدمات) مشخص می شود. با ثبت این عملیات مبلغ هزینه شناسایی‌شده در حساب تامین کننده بستانکار می گردد.
در ادامه و در عملیات پیش فروش کافی است خریدار را تامین کننده هزینه انتخاب نماییم. با ثبت این عملیات به صورت اتوماتیک حساب خریدار که همان تامین‌کننده هزینه است بدهکارشده و به راحتی عملیات تهاتر خاتمه می یابد.
نرم افزار حسابداری ساختمان سازی ابنیه سافت را می توان به عنوان دستیاری کاملا هوشمند در پروژه های ساختمان استفاده کرد و به روند تکمیل پروژه کمک بسیاری خواهد کرد.
سخن پایانی
تهاتر در ساختمان سازی به عنوان یکی از روش‌های موثر مدیریت مالی، نقش مهمی در صنعت ساختمان‌سازی ایفا می‌کند. همچنین همواره یکی از روش های بسیار کاربردی برای سازندگان بوده‌‌است. این روش نه‌تنها به کاهش هزینه‌ها و تسهیل معاملات کمک بسیار زیادی می‌کند، بلکه می‌تواند در شرایط اقتصادی دشوار، ابزاری بسیار کارآمد برای ادامه پروژه‌های ساختمانی باشد. با این حال، مدیریت صحیح تهاتر، شامل تنظیم قراردادهای دقیق، استفاده از نرم‌افزارهای پیشرفته و رعایت استانداردهای حسابداری، برای بهره‌مندی از مزایای آن ضروری است.
