اسکلت فلزی در برابر اسکلت بتنی | مقایسه کامل مزایا و معایب

مقایسه اسکلت فلزی و اسکلت بتنی

اسکلت فلزی یا اسکلت بتنی ؟، این سوالی است که همواره ذهن تمامی مهندسین و معماران درگیر آن است. در دنیای مدرن ساخت‌وساز، انتخاب نوع اسکلت از تصمیمات اساسی به شمار می‌رود. اسکلت فلزی و اسکلت بتنی هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند که بسته به نیاز پروژه و همینطور زمان و بودجه، یکی از این دو انتخاب می گردد.
با این حال و در ساخت و سازهای امروزی، اسکلت های فلزی محبیوبیت بیشتری نسبت به اسکلت های بتنی دارند و به دلایلی بسیاری از جمله سرعت بالا در اجرا، مقاومت در برابر زلزله و سهولت در حمل و نصب و … بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند.

مزایای سازه های فلزی نسبت به سازه های بتنی

بسیاری از مهندسین و معماران که سازه های فلزی را به جای سازه های بتنی انتخاب می کنند دلایل خاص خود را دارند که در ادامه به برخی از آنها اشاره می کنیم.

سرعت و سهولت در ساخت و نصب اسکلت فلزی

اسکلت‌های فلزی به دلیل تولید در کارخانه و انتقال به محل پروژه برای مونتاژ، سرعت ساخت را افزایش می‌دهند.
این قطعات پیش ساخته بر خلاف اسکلت های بتنی به قالب بندی و خشک شدن بتن نیاز ندارند و همین موضوع سرعت اجرای پروژه را چندین و چند برابر می کند. همچنین برای اجرای اسکلت های فلزی به نیروی کاری کمتری نسبت به اجرای اسکلت های بتنی نیاز است. با کاهش زمان و نیروی کار، بی شک هزینه اجرای پروژه هم به طرز چشم گیری کاهش می یابد.

انعطاف پذیری در طراحی

یکی از چالش هایی که مهندسین و معماران با آن دست و پنجه نرم می کنند طراحی است. فلز به طراحان و معماران این امکان را می‌دهد تا طرح‌های خلاقانه‌تری ایجاد کنند. پل‌های بزرگ و ساختمان‌های بلندتر به سادگی با استفاده از اسکلت فلزی قابل اجرا و پیاده سازی هستند. این قابلیت به دلیل استحکام بالا و وزن نسبتاً کم فلز امکان‌پذیر است و برای پروژه‌های تجاری و ساختمان‌های چندطبقه، به ویژه برج‌ها و سازه‌های مرتفع، به عنوان یک مزیت عمده محسوب می‌شود.

وزن کلی سازه در اسکلت فلزی

یکی از بزرگترین معایب استفاده از اسکلت بتنی، وزن بسیار بالای آن است. اسکلت‌های فلزی معمولاً وزن کمتری نسبت به بتن دارند که این ویژگی باعث کاهش بار مرده ساختمان می‌شود. کاهش وزن ساختمان موجب می‌شود تا هزینه‌های مربوط به پی‌ریزی و فونداسیون کاهش بسیاری یابد و همچنین برای ساختمان‌های مرتفع با وزن کم، استحکام و ایمنی بیشتری به همراه داشته باشد. در نظر داشته باشید که این وزن کمتر، حمل‌ونقل اسکلت‌های فلزی را نیز تسهیل کرده و امکان جابجایی را فراهم می‌کند.

مقاومت در برابر زلزله و بلایای طبیعی

فلز، به ویژه فولاد، توانایی بسیار بالایی در جذب انرژی دارد و تحت فشار نیروهای جانبی (مانند زلزله) به جای شکست، خمیده می‌شود. این خاصیت انعطاف‌پذیری باعث می‌شود که سازه‌های فلزی در مقابل زلزله و سایر بلایای طبیعی مانند بادهای شدید مقاومت بالایی داشته باشند. سازه های بتنی در برابر زلزله و نیروهای شدید ترک بر می دارند و این ترک ها عموما قابل برگشت نمی باشند.

بازیافت پذیری سازه های اسکلت فلزی

یکی از مزایای منحصر به فرد اسکلت فلزی نسبت به اسکلت بتنی، قابلیت بازیافت و استفاده مجدد است. در صورت نیاز به تخریب یا تغییرات ساختاری سازه و یا ساختمان، اجزای فلزی می‌توانند بازیافت شوند که این ویژگی نه تنها از نظر اقتصادی مفید است، بلکه به حفظ محیط زیست نیز کمک می‌کند. فلزات به طور کامل قابل بازیافت هستند و این موضوع سبب می‌شود تا مصرف‌کنندگان با خیالی راحت‌تر به استفاده از اسکلت‌های فلزی روی آورند.

مدیریت امور مالی و حسابداری در سازه های اسکلت فلزی

مدیریت امور مالی و حسابداری پروژه‌های ساختمانی با اسکلت فلزی به دلیل هزینه‌های متغیر و پیچیدگی‌های فرآیند ساخت، اهمیت بسیاری دارد. پروژه های ساختمانی و ساخت و ساز با اسکلت فلزی شامل هزینه‌های متفاوتی مانند تهیه و حمل مواد اولیه (فولاد و سایر اجزای فلزی)، نصب و اتصال قطعات، دستمزد نیروی کار تخصصی و هزینه‌های نگهداری هستند. با توجه به مواردی که به آن اشاره کردیم مدیریت امور مالی و حسابداری از اهمیت بسیار ویژه ای برخوردار است.

استفاده از نرم افزارهای حسابداری به راحتی می تواند کارفرمایان را برای مدیریت هر چه پویاتر امور مالی و حسابداری کمک کند. نرم افزار حسابداری ساختمان سازی ابنیه سافت را می توان به عنوان یکی از نرم افزارهای به روز و پیشرو در صنعت ساختمان سازی دانست. این محصول با ارائه امکاناتی کاملا تخصصی به عنوان دستیاری هوشمند در پروژه های ساختمانی در کنار مهندسین و معماران است.

معایب سازه های فلزی نسبت به سازه های بتنی

در کنار تمامی مزایایی که اسکلت فلزی نسبت به اسکلت بتنی دارد، معایبی نیز وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره می کنیم.

حساسیت به دمای بالا و آتش‌سوزی

به جرات می توان گفت که یکی از بزرگترین معایب اسکلت‌های فلزی نسبت به اسکلت های بتنی، حساسیت آن‌ها به حرارت است. در دماهای بالا، فلز استحکام خود را به راحتی از دست می‌دهد و ممکن است دچار تغییر شکل و یا نابودی کامل شود. این موضوع به خصوص در مواردی که اسکلت فلزی در معرض آتش‌سوزی قرار می‌گیرد، می‌تواند بسیار خطرناک باشد. به همین دلیل، برای جلوگیری از تغییر شکل و آسیب، لازم است که اسکلت فلزی با مواد ضدحریق پوشانده شود، که خود هزینه‌ها را افزایش می‌دهد​ و البته که این مواد هم تا حدی می توانند استحکام در برابر آتش را فزایش دهند.

خوردگی و زنگ‌زدگی در اسکلت فلزی

فلزات، به ویژه در شرایط آب‌وهوایی مرطوب، به خوردگی و زنگ‌زدگی بسیار حساس هستند. در مناطقی که رطوبت بالایی دارند یا در معرض تماس با آب هستند، اسکلت فلزی نیاز به محافظت بیشتری دارد. استفاده از پوشش‌های ضد زنگ و نگهداری دوره‌ای برای جلوگیری از آسیب به سازه‌های فلزی ضروری است و این کار، به مرور زمان، هزینه‌های نگهداری اسکت فلزی را نسبت به اسکلت بتنی افزایش می‌دهد​.

نیاز به نیروی کار متخصص و همچنین هزینه های بالا در برخی از پروژه های کوچک را می توان از دیگر معایب سازه های فولادی نسبت به بتنی دانست.

سخن پایانی

در نهایت، انتخاب نوع اسکلت بستگی به عوامل مختلفی از جمله بودجه، محل جغرافیایی، و نیازهای خاص پروژه دارد. آگاهی از مزایا و معایب هر گزینه به مهندسین و معماران کمک می‌کند تا انتخاب بهتری داشته باشند و نیازهای پروژه را به بهترین شکل ممکن برآورده کنند.